11 februari 2023

Als je afscheid moet nemen van één van je favoriete sportactiviteiten

'Sportief Actief', dat was waar ik begin vorig jaar over schreef en ook over hoe de overgang mij in de wurggreep hield. Sommigen gaven aan dat ik hiervoor te oud was, maar dat kan helaas echt aan de orde zijn als je maar luistert naar de patiënt, ongeacht de leeftijd. 

Nu is daar gelukkig stabiliteit in gekomen. In samenwerking met mijn huisarts en andere artsen om uit te sluiten dat er geen andere zaken speelden, had ik mijn nieuwe evenwicht gevonden. Ik combineerde mijn werk, 32 uur, tot nu toe nog steeds met 3x in de week een klein rondje hardlopen. Dit was maximaal 5 km wat voor mij stress verlagend werkt, het 'hoofd leeg' maken. Daarnaast doe ik vrijwel mijn hele leven aan rustige spier-fitness training voor een gezond en sterk lichaam. Tot het moment in eind april 2022. Tijdens 'werk in uitvoering' voelde ik iets gebeuren aan de binnen achterkant van de "in de prehistorie ooit een paar keer geopereerde linkerknie", zoals de specialist dit noemde. Ik dacht meteen; 'oh jee, voelt niet oké!' Om een lang verhaal kort te maken, steeds meer klachten leken op een pees ontsteking en/of knieholte spier-pees blessure. Kan, dacht ik, en hoopte ik natuurlijk. Wat doen we dan? Ja, oefeningen en gedoseerde rust, eventueel fysiotherapie zoals dat in de regel voorgeschreven kan worden, maar niks hielp. De klachten en pijn bij bewegen werden alleen maar erger. Zoals ik wist, was er in de knie ook al redelijk wat artrose aanwezig en misschien daardoor ook steeds meer instabiliteit. Waarschijnlijk ook omdat de lakse voorste kruisband steeds lakser geworden kon zijn of misschien al niet meer functioneerde, maar ik had daar voor mijn gevoel nog geen last van. Doordat door artrose de passieve stabiliteit afneemt en er vorm verandering optreedt van de gewrichtsoppervlakken, kan het elkaar nu toch versterken met een ontstekingsreactie tot gevolg. Alleen zittend mijn werk doen was en is geen optie.

Het moeilijkste is dat ik redelijk veel weet en daardoor niet altijd objectief ben naar mezelf. Dit is voor de ander, een specialist bijvoorbeeld, lastig omdat deze hierdoor misleid kan worden. Goed luisteren en geen oordeel hebben voordat  het hele verhaal aangehoord is, is een goed advies. Hardlopen is niet alleen de oorzaak geweest van het probleem wat toen speelde. Het is ook niet slecht geweest al die jaren, want er bleek nog steeds bij mij een redelijke hoeveelheid kraakbeen te zitten, zoals het röntgen onderzoek heeft uitgewezen. Het is en en. Het speelt wel mee dat er door artrose meer 'haken en ogen' aan de bot-randen kunnen zitten, en er vormverandering optreedt, want dat is wat artrose doet. Echter als je dan door een plotselinge forse kracht de boel te strak trekt, dan kan er ook wel eens iets loskomen en/of klem komen te zitten. Dat overkomt meer mensen.



Mijn hersenen draaiden ineens overuren. Ik wilde het niet weten, niet nu, dat er niks meer te redden viel. Helaas zag het echte beeld er wel zo uit. Eerder schreef ik op 21-2-2018 in een blog hier: Wat ik weet is dat pijn de functie verstoort en een eenmaal verstoorde functie de pijn in stand kan houden, wat een verstoorde functie tot gevolg heeft: een vicieuze cirkel. De dokter is er voor de pijn als bewegen en spierfunctie oefeningen die pijn niet doen afnemen, maar doen toenemen. Terecht zegt een dokter wel eens; " ik kan uw pijn niet invoelen. Dat is voor iedereen anders". Na het zien van de röntgenfoto's was de specialist nog enigszins verbaasd over het nog aanwezige kraakbeen, maar wat was dan de oorzaak van de toch aanwezige intense pijn bij bewegen? Vanuit de expertise van de specialist zou het een slijmvliesontsteking moeten zijn van het kniekapsel als gevolg van de toenemende instabiliteit. Daarvoor kunnen ze een injectie plaatsen in het gewricht. Ik dacht, alles wat je nu kan doen tegen de pijn is goed. Het maakte mij niet meer uit op dat moment. Op dat moment had ik er belang bij, want mijn oudste dochter zou over 4 weken trouwen en ik wilde zo graag goed ter been zijn.

Er is en wordt veel onderzoek gedaan naar pijn. Pijn is iets wat in je hersenen wordt verwerkt vanuit prikkels elders in het lichaam. Het is inderdaad voor iedereen anders en blijft altijd moeilijk voor de aanhorende partij er iets mee te kunnen en/of te willen doen. Zodra er geen afwijkingen buiten de geldende normen zijn gevonden, kan daar de pijn niet vandaan komen, zo werkt het nu eenmaal in de huidige geneeskunde. Pijn heeft wel degelijk invloed op hoe je beweegt, je wilt die pijn niet voelen. Ik kon niet meer ontspannen bewegen, omdat de pijn mij daarin belemmerde. Wat ik ook probeerde, wat iedereen ook adviseerde. Ik had in 40 jaar weinig pijn in deze knie ervaren ondanks zijn voorgeschiedenis en mijn intensieve sportactiviteiten. Vooralsnog wilde ik geen operatie, nieuwe knie?, pas over 10 jaar, zei ik nog. Over het algemeen wil men de pijn graag zo snel mogelijk ergens aan kunnen koppelen. Vaak ook om het zelf als hulpverlener te kunnen begrijpen, zodat je het euvel kan aanpakken. Ik denk in oplossingen, het één leidt tot het ander. Waar in de keten moet je ingrijpen of alleen eerst het gevolg aanpakken, dus de collateral damage, om tot de kern te kunnen komen? En dan is er nog omgaan met pijn. Waar moet je stoppen en waar moet je toch doorgaan? Wij als zorgverleners zijn de 'slechtste patiënten'.

En ja, misschien houdt het hardlopen hierbij op. Dat is moeilijk te aanvaarden in het begin, vooral als het je favoriete bezigheid is en je dat moet beëindigen. Het is mentaal even zwaar.

Na de injectie liep ik met iets minder pijn, had ik veel kracht- en actief stabiliteit-verlies, maar dat hoopte ik op te bouwen met oefeningen die geen provocatie hoeven te zijn voor de nu aangepakte ontsteking. Verder moest de injectie zijn werk doen gedurende 6 tot 8 weken... Helaas heeft de injectie alleen de ontstekingspijn doen afnemen voor een korte tijd, maar niet de functie verbetert in combinatie met oefeningen. De knie bleef dus "stabiel slecht": instabiel met forse mobiliteit beperkingen en zwellingen. Slechter slapen van meer pijn in de nacht, nog maar korte afstanden kunnen lopen en fietsen was helemaal niet meer aan de orde. Laat staan werken als fysiotherapeut.

Einde van het verhaal: de verstoorde functie hield de pijn bij bewegen in stand. Daar kon geen kijkoperatie tegen op en dus is er in samenspraak met de huisarts, specialist en werkgever besloten dat een totale knieprothese de enige oplossing zou zijn voor een beter functioneren in alles wat het leven nog gaat bieden. "Een ingestort flatgebouw is ook niet meer te redden", dan zet je ook een nieuwe neer. 15-12-2022 is dit gedaan. Ik wilde er nog niet aan en vind dit nog steeds een raar idee als ik naar mijn knie kijk, maar nu weet ik na 40 jaar weer hoe het is om weer een stabiele linker knie te hebben,zonder pijn, als ik er op loop. Heel soms komt de gedachten in mij op dat ik gefaald heb, maar nee dat is niet waar, ik heb het 40 jaar lang toch goed gedaan denk ik dan. Van topsporter vanaf mijn 21ste tot recreatieve sporter na mijn kinderen tot op mijn 60ste. Met dank aan de operateur. De revalidatie duurt nog voort, maar ik heb er vertrouwen in.

De verschillende blogs die ik heb geschreven, zijn voornamelijk geschreven vanuit het perspectief van een hulpverlener. Maar de laatste 2 toch specifiek vanuit mijn eigen perspectief als patiënte, aan de andere kant van de lijn.. 
Blijkbaar had ik die behoefte ook om te laten zien en lezen dat ook ik, ja ik, een gewoon mens van vlees en bloed ben en niet de niet de 'ja maar jij, jij bent zo atletisch' heb jij.. Jij bent toch zo weer op de been, een versleten knie, zeker te veel gesport?


Stof tot nadenken dus...